Groenere gemeente met tips van NK Tegelwippers

Wil je als gemeente (nog) meer gaan vergroenen? Bekijk hoe andere gemeenten dit aanpakken. Zij doen mee aan het kampioenschap NK Tegelwippen. In een speciaal webinar van NK Tegelwippen krijg je tips van 3 gemeenten die hieraan meedoen. Gemeenten Culemborg, Hilversum en Venlo gaan op het moment van het webinar aan kop. Wij noteerden alvast een aantal tips van deze groene koplopers.

Bewoners vervangen tegels door planten en bloemen in de stoep voor hun huis
Beeld: ©Tineke Dijkstra
Aanleg van geveltuinen door buurtbewoners

Waarom tegels wippen?

Door tegels te vervangen door groen helpen gemeenten en bewoners om de stad koeler te maken en wateroverlast te voorkomen. Minder tegels betekent minder hitte en betere afvoer van regenwater. BIJvangst: een betere bed & breakfast voor de bijen. 

Bekijk hierover het filmpje  ‘Kom in actie voor de wilde bij’ op de website van het NK Tegelwippen. Dit lieten we eerder maken door het creatieve bureau achter het NK-Tegelwippen, Frank Lee. En lees wat je als gemeente nog meer kunt doen voor wilde bijen.

Prins: ‘Wie gaat er op aan? Dit hoeft niet per se de beleidsadviseur klimaatadaptatie te zijn.’

Gemeente Culemborg

Culemborg werd vorig jaar al zesde in de categorie kleine gemeenten. Dit jaar gaat ze voor de winst. Anne Riemke Prins vertelt over de aanpak binnen haar gemeente. 

Kies karrentrekkers

Culemborg koos 2 karrentrekkers, een voor communicatie en een voor het invoeren van tegels op de website van het NK Tegelwippen. Zo maakte ze het tot een gezamenlijke prestatie. Prins: ‘Wie gaat er op aan? Dit hoeft niet per se de beleidsadviseur klimaatadaptatie te zijn.’ Ook kun je ervoor kiezen om de communicatie uit te besteden.

Zet de tegeltaxi in

Met een tegeltaxi maak je het makkelijk voor de inwoners. Ze leggen hun gewipte tegels buiten en deze worden op een paar momenten opgehaald. Prins adviseert om de voorwaarden duidelijk te communiceren. En ook om reminders te sturen. Bijvoorbeeld wanneer de tegels worden opgehaald. Ook is het handig om de tegels als gemeente zelf in te voeren op de website van het NK Tegelwippen.

Vaak en kort communiceren

Culemborg greep elk moment aan om erover te communiceren. Prins: ‘Dat kunnen ook 5 regels zijn: we doen mee, de tegeltaxi gaat rijden of het resultaat van de tegeltaxi.’ Zo zorgde de gemeente voor een groot bereik onder de inwoners en het nodige enthousiasme.

Ze gebruikte daarvoor bijvoorbeeld Culemborg Duurzaam, een platform voor inwoners die aan de slag willen met bewust wonen, werken en leven.

Neem ook andere domeinen mee

Vanuit het sociale domein ontstond een spontaan initiatief: de logeertuin. In dit project helpen tuinmaatjes inwoners om rommel uit de tuin te verwijderen. Vaak zijn dit tegeltuinen en is er geen geld voor groen.

Inwoners kunnen daarom een plant doneren voor de logeertuin. De gemeente heeft hiervoor een klein stukje grond gegeven. Inwoners kunnen een plant in een ledikantje zetten. Vrijwilligers zetten de planten daarna in de logeertuin. Inwoners die minder geld te besteden hebben, mogen deze planten gebruiken om te vergroenen. Een mooi voorbeeld van hoe ook andere domeinen bijdragen aan vergroening.  

Van Venetië: ‘Wat voor ons heel belangrijk is geweest, is het netwerk van Duurzame doeners, Hilversum 100.’

Gemeente Hilversum

NBS-partner gemeente Hilversum doet dit jaar voor het eerst mee in de categorie middelgrote gemeenten. Ook zij zette, net als Culemborg, succesvol de tegeltaxi in. Myrthe van Venetië vertelt over de aanpak van haar gemeente.

Doel NK Tegelwippen opnemen in beleid

Zo heeft Hilversum in haar beleid opgenomen hoeveel m² aan tegels gewipt moest worden. Zowel in de openbare ruimte als door particulieren. Daardoor waren er ook uren en budget. 

Maak gebruik van een netwerk

Hilversum maakte voor NK Tegelwippen ook veel gebruik van een netwerk. Van Venetië: ‘Wat voor ons heel belangrijk is geweest, is het netwerk van Duurzame doeners, Hilversum 100.’ Dit is een mix van ondernemers, maatschappelijke instanties, inwoners, verenigingen en stichtingen. ‘Ze organiseerden voor ons avonden over Stichting Steenbreek en NK Tegelwippen. En ze hebben heel veel informatie op hun websites staan. Het zijn echte verbinders tussen bewoners en daardoor is het meer gaan leven.’

Buurtacties

Hilversum organiseerde ook buurtacties. Met minimaal 10 huishoudens samen 20 m² tegelwippen. De gemeente gaf hiervoor een lege container voor tegels en zand en een big bag met aarde. Daarnaast kregen alle huishoudens een waardebon.

Van Venetië noemt Hilversum 100 hierin ook belangrijk. Zij organiseerden avonden in de buurt. Zo konden bewoners elkaar makkelijker vinden.

Van de Mortel: ‘Ga aan de slag met het onttegelen van je tuin, want daardoor wordt het 5 graden koeler in de zomer.’

Gemeente Venlo

Venlo doet mee in de categorie grote gemeenten. Iris van de Mortel en Jules Bongers zetten zich samen vanuit de gemeente in voor het NK Tegelwippen. Duurzaamheid is een actueel thema binnen de gemeente. En vanuit hun uitvoeringsplan voor communicatie was het thema klimaatadaptatie al gekozen. Tegelwippen paste daar goed bij.

Benoem voordelen vergroenen

Venlo zette verschillende communicatiemiddelen in om inwoners te inspireren om te vergroenen. Van social media tot radiocommercials en van advertenties in bushokjes tot krantadvertenties. Op social media liet ze bijvoorbeeld de voordelen zien van vergroenen.

Van de Mortel geeft een paar voorbeelden ‘Ga aan de slag met het onttegelen van je tuin, want daardoor wordt het 5 graden koeler in de zomer. Of: We hebben veel te maken met wateroverlast, de grond laat dan makkelijker water door.’ Pas daarna richtte de gemeente zich in de communicatie ook op het NK Tegelwippen.

Gratis plantenactie met eigen tegeltaxi

Inwoners konden niet alleen hun gewipte tegels laten ophalen. Ze konden ook een plantenpakket bestellen voor de gewipte tegels. Venlo gaf maar liefst 1.300 biologische plantpakketten weg.

Belangrijk: laat zien wat je als gemeente al doet

Als je bewoners vraagt om tegels te wippen, moet je zelf ook laten zien wat je doet. Venlo markeerde daarom vergroeningsprojecten in de gemeente. En plaatste er borden bij met ‘Venlo doet mee aan het NK Tegelwippen’. Ook liet ze in communicatie zien hoe straten er voor en na de vergroening uitzagen.

Doe mee in 2025!

De winnaar van het NK Tegelwippen 2024 wordt op 13 november bekendgemaakt. Vanaf maart 2025 kun je weer meedoen. Wil jij jouw gemeente groener maken? Bekijk het webinar Het NK Tegelwippen nóg succesvoller inzetten voor inspiratie!