Aan de slag met de Routekaart Groene Maatregelen. Doe mee!

Op 16 september presenteerden we op onze landelijke partnerdag onze Routekaart Groene Maatregelen. Deze biedt ons handelingsperspectief: een versnelde en gecoördineerde aanpak voor bestuiversvriendelijke leefgebieden in heel Nederland. De routekaart is interessant voor iedereen die zich met groene maatregelen bezighoudt. Van kwekers en hoveniers tot kennisinstellingen, overheden en (natuur-)organisaties. We gaan aan de slag om de routekaart verder te brengen. Doe je mee? 

Noodzaak Routekaart Groene Maatregelen

Er zijn steeds minder bestuivers, in aantallen, maar ook in soorten. Dit komt onder andere door het verlies aan leefgebied. Daardoor hebben bestuivers minder toegang tot jaarrond voedsel en weinig nest- en voorplantingsgelegenheid (bed & breakfast).

Meer en beter leefgebied voor bestuivers

De missie voor de Routekaart Groene Maatregelen (pdf) richt zich daarom op het vergroten van ecologisch groen. Waarbij gebieden in Nederland bestuiversvriendelijk zijn ingericht en beheerd, met verschillende ecologisch geteelde planten en bloemen. Dit sluit aan op het thema Groene maatregelen uit onze Theory of Change (ToC)

In 2035 is 75% van het groen geschikt leefgebied voor een diversiteit aan bestuivers en is 36% van versteend gebied vergroend, waardoor een netwerk ontstaat voor bestuivers in Nederland.

Focus op ToC-thema Groene Maatregelen

In onze ToC voor Groene Maatregelen formuleerden we al oplossingen om het leefgebied van bestuivers te vergroten. Met genoeg nestelgelegenheid en voedsel. Zo willen we meer ecologische groene inrichting van privaat en publiek terrein. En dit ook versterken. Met de routekaart willen we deze oplossingen versnellen en versterken.

We richten ons eerst op de groene maatregelen. Maar om echt vooruit te komen zijn ook de oplossingen uit de andere thema’s hard nodig. De routekaart helpt ons om de thema’s en oplossingen  te overzien en te verbinden. Zo zien we wat er al is, wat nog ontwikkeld moet worden en hoe alles elkaar kan versterken.

Net als een bijenvolk
Werk samen als een bijenvolk
Net als in een bijenvolk heeft iedereen daarin een eigen rol. Werksters die lopende acties uitvoeren en volhouden. Verkenners die nieuwe mogelijkheden opsporen en in gang zetten. Het een kan niet zonder het ander. Daarom kijken we met de routekaart in samenhang: Welke acties lopen al en verdienen een extra zetje? Welke nieuwe initiatieven moeten gestart worden? En welke bestaande aanpakken vragen opschaling? Zo bouwen we samen stap voor stap verder.

Symfonie van bijeninitiatieven

We hebben inmiddels veel goede bijeninitiatieven. Maar voor een structurele verandering naar bestuiversvriendelijk leefgebied is méér nodig. Dit vraagt om samenwerking en een gedeeld ‘handelingsperspectief’. Zo komen we met alle verschillende initiatieven tot een samenwerkende en elkaar versterkende ‘symfonie’. Dat versterkt en versnelt de transitie naar een biodiverser landschap.

Daarom werkten we met een aantal NBS-partners, stakeholders uit de hele keten van groene maatregelen, in workshops aan de routekaart. Zo waren kennisinstellingen, gemeenten, waterschappen en natuurorganisaties betrokken. Adviesbureau NewForesight begeleidde de bijeenkomsten.

Transmissie model
Transities begrijpen en versnellen

Voor de routekaart gebruikten we het Transmissie model. Dit is een wetenschappelijk model dat helpt om transities te begrijpen en te versnellen. 

Het Transmissie model biedt een structuur om complexe problemen aan te pakken en transities te analyseren en versnellen. Het maakt het mogelijk om bestaande systemen en dynamieken te doorbreken. Door goede oplossingsrichtingen en interventies op te schalen. En door dat wat niet bijdraagt langzamerhand af te bouwen.  

Meer weten over het Transmissie model? Bekijk het eBook TransMissie: De missiegedreven transitieaanpak voor het managen van complexe veranderprocessen.

Schema met oplossingsrichtingen, tijdspad en doelstelling van de routes in de routekaart Groene Maatregelen

Beeld: ©NewForesight / NBS
Handelingperspectief voor vergroten van bestuiversvriendelijk leefgebied in Nederland

Aanbod, keuze & aanleg, en beheer

De missie willen we uitvoeren door 3 routes met oplossingsrichtingen in de routekaart. Hiermee verdiepen en concretiseren we oplossingen. Voor iedere route hebben we de initiatieven, relevante stakeholders en een tijdspad uitgewerkt:

1.    Aanbod
2.    Keuze en aanleg
3.    Beheer

Daarnaast is er een overkoepelende route met tijdspad uitgewerkt. Deze zorgt voor een gestructureerde samenwerking, ook met de betrokken sectoren. Ook geeft deze routekaart inzicht in de voortgang.

De groep stakeholders is breed en bestaat uit organisaties die zich nu al met dit onderwerp bezig houdt. Denk aan kwekers en aan overheden. Zoals gemeenten, waterschappen en provincies. Maar natuurlijk ook kennisinstellingen. Ook natuurorganisaties en bedrijven in algemene zin zijn stakeholder.   

Route Aanbod

Willen we een blijvende verandering? Dan is er meer vraag naar en meer aanbod van ecologische zaden en plantmateriaal nodig. Dat begint bij kwekers. Gevolgd door acties die de vraag stimuleren.

Maatregelen die we formuleerden voor meer aanbod:

  • een keurmerk voor ecologische zaden en planten
  • een starterskit voor ecologische plantenkweek
  • publiekscampagnes gericht op particulieren
  • marktrisico’s wegnemen
  • kennis verspreiden
  • passende bestekken voor inkoop ecologische planten bij overheden 

Route Keuze & aanleg

In deze oplossingsroute willen we ecologische keuzes bij aanleg en inrichting ondersteunen en opschalen. Dit willen we doen door meer goede praktijkvoorbeelden en tools. Hiervoor zijn acties nodig zoals: 

  • duidelijker overzicht van en inzicht krijgen in vergroeningstools voor de openbare ruimte;
  • meer bijenlandschappen creëren en met elkaar verbinden; 
  • basiskansenkaarten laten ontwikkelen voor effectieve maatregelen op gebiedsniveau;
  • (door-) ontwikkelen van keuzetools voor particulieren. 

Route Beheer

We werken toe naar beheer met oog voor biodiversiteit. Dat is beheer dat in fases en op het juiste moment wordt uitgevoerd. Zo zorgen we voor een bloemrijk, divers landschap waarin de structuur behouden blijft. Ecologisch deskundig advies is daarbij nodig. Maar ook binnen ons netwerk is al kennis en ervaring opgedaan. Bijvoorbeeld met het keurmerk Kleurkeur (Vlinderstichting). Hoveniers en groenaannemers gebruiken dit keurmerk al voor ecologisch beheer. 

De volgende stap is om belemmeringen voor deze manier van beheer weg te nemen. Er zijn heldere richtlijnen nodig voor goed ecologisch beheer. En een oplossing voor de reststroomverwerking, zoals afvoeren van maaisel. 

Route Algemeen/overkoepelend

Verschillende stakeholders hebben een rol om acties voor de korte termijn uit te voeren. Daarom is het belangrijk om structureel samen te werken, vooral binnen de sector. Monitoring van het effect van de maatregelen zorgt daarnaast voor de nodige sturing.  

Kom jij ook in actie voor de routekaart?

De routekaart zorgt voor een gezamenlijk vertrekpunt voor de inzet van groene maatregelen. Om de routekaart verder te brengen komt er voor elk van de 3 routes een werkgroep. Ook komt er een adviescommissie, die toetst, meedenkt en adviseert.

Voor de 3 werkgroepen zijn stakeholders nodig die zorgen dat acties in gang worden gezet. Daarvoor nodigen we onze partners uit: zie jij een rol voor jouw organisatie in één van de werkgroepen? Meld je dan bij ons aan.

Ben je geïnteresseerd? En wil je je hier graag bij aansluiten, maar ben je nog geen partner? Neem dan contact met ons op!